SİBİRYA RAPSODİSİ
Yenisey & Hakasya & Tuva

"Altınlı okluğu belime bağladım. Gök ulusuma doyamadım."

Bin yıl öncesinden günümüze böyle sesleniyor bir Türk hakanı.. Yenisey Yazıtlarına bıraktığı bu sözlerde böyle anıyor ulusuna olan sevgisini ve hasretini. Bizler de Yenisey Nehri boyunca Hakasya'dan Tuva'ya uzanan bir keşif yolculuğuna çıkıyor ve göktanrıcı en eski Türk kültürünün izinde bambaşka bir kültür ve tarih serüvenine yol alıyoruz. 

Sayan Dağları ve Uyuyan Savaşçı:

Sayan Dağlarına yol alıyor ve dağ kıvrımlarında Uyuyan Sayan Savaşçısı efsanesine tanıklık ediyoruz. Sayan’ın batı yamacındaki tepeliklerde kollarını kavuşturup sırt üstü yatan bir Orta Asya savaşçısı şeklini almış kıvrımlı dağları hayranlıkla izliyor ve Hakas savaşçısının öyküsüne kulak veriyoruz. 

Tuva Türkleri'nin İzinde:

Tuva steplerini aşıyor ve Biy Khem’e vararak Tuva göçebeleriyle buluşuyor ve Tuva Türklerinin obasında yurt çadırımıza yerleşiyoruz. Obada kımızdan Sagazha’ya (ciğer kavurma) geleneksel Tuva mutfağının tadına bakıyor ve geleneksel Tuva Çayı seremonisine katılıp, Tuva steplerinde nam salmış ünlü Tuva çayının tarihini dinlerken süt eşliğinde sunulan Tuva çaylarımızın tadını çıkarıyoruz.

Yenisey Nehri ve Sibirya Hamam Klasiği Banya:

Yenisey Nehri kıyılarınca yol alıyor ve Tsar-Fish gözlem noktasından Yenisey’in nefes kesen manzaralarını izliyoruz. Ardından Rusya’nın en büyük barajı Sayano-Şuşenskaya’yı görüyor ve birbirinden farklı ağaçların süslediği Sibirya ormanlarını arkamızda bırakıp uçsuz bucaksız bozkırları geçiyoruz. Yerel bir Abakan restoranında alacağımız öğle yemeği sonrası tipik bir Sibirya köyü olan Şuşenskoye’ye varıyoruz. 19.yüzyıldan günümüze Sibirya kır geleneklerini sürdüren kasabada Sibirya çiftçileriyle buluşuyor, yerel yaşama tanıklık ediyoruz. Sonrasında keyifli bir deneyim bizleri bekliyor. Dingin kasabada Sibirya hamam klasiği Banya’yı deneyimliyor ve Banya keyfi sonrası Şuşenskoye’li aileyle köy mutfağından leziz bir akşam yemeği alıp misafir evinde geceliyoruz.

Kyzyl (Kızıl) ve İskitler'in İzinde Arzhan Kurganı:

Kızıl’ı (Kyzyl) keşfe çıkıyoruz. Asya’nın Coğrafi Merkezi Anıtı’nda başlayan gezimiz, Yenisey Nehri kıyılarında yapacağımız yürüyüş ile devam ediyor. Ardından Dilekler Davulu ve Kızıl Budist Tapınağı gezileri sonrası Tuva şamanına konuk oluyor ve sırlı öğretilerin kapılarını aralıyoruz. Sonrasında İskitlerin gizemli hazinesinden esrarengiz Arzhan Kurganı buluntularına Orta Asya arkeolojisinin nadide örnekleriyle ünlü Tuva Ulusal Müzesini ziyaret ediyor ve yerel mekanda alacağımız öğle yemeği sonrası Tuva el zanaatları atölyelerini gezip Kızıl pazarında serbest zaman geçiriyoruz. Ardından Şamanik arınma ritüellerinden şifalı olduğuna inanılan kaplıcaları geziyor ve yurt kampımıza dönüyoruz. Yurt çadırımızda yerel Tuva mutfağından alacağımız akşam yemeği sonrası yine özel bir deneyim yurt otağında bizleri bekliyor. Otağda Kömey olarak anılan Tuva gırtlak müziğini Tuvalı üstatlardan canlı olarak dinliyoruz. Ardından Sibirya rapsodisi yurt kampında yakılacak ateş etrafında düzenlenen şaman ayiniyle devam ediyor. Ezoterik Kam ritüelinin ardından yurt çadırımızda geceleme.

Khairykan'dan Üstüü Hüree'ye Antik Göçebe Yolu:

Antik göçebe yolunu takip ederek Hakasya’ya yol alıyoruz. Güzergahımız üzerinde önce Tuva kamları arasında kutsal sayılan Khairykan dağı eteklerine varıyor ve Tuva şamanlarının her yıl bir kez ziyaret edip ruhlarla transa geçtikleri ilahi dağı görüyoruz. Yerel bir mekanda alacağımız öğle yemeği ardından Tuva tundrasının ıssız topraklarını geçip Tuva’lı Budistlerce Tuva’nın maneviyat merkezi sayılan ve Tuva’daki en meşhur Budist manastırlarından olan Üstüü Hüree Tapınağını ziyaret ediyoruz. Sayan boğazını geçtikten sonra seyrine doyumsuz sedir ağaçlarının çevrelediği dağlar ardında Hakasya bizlere göz kırpıyor. Varışımızı takiben tertemiz havası ve büyüleyici doğasıyla tundra kampına yerleşiyoruz.

Sibirya Taygası:

Günümüze Sibirya tundrasının sakinliğinde uyanıyor ve sabah kahvaltısı ardından tayga ormanı boyunca akan nehrin üzerindeki Aşıklar Köprüsünü varıyor ve Hakasyalı gençlerin aşkını ispat etmek için sevdiğini kollarında taşıyarak geçtiği geleneksel asma köprüde yürüyoruz. Ardından tayga ormanının derinliklerine yürüyor ve her köşede ayaklarımızın dibinde bulacağımız sedir fıstığı ve yabani dağ böğürtlenlerini tadıyoruz. Etrafımızı çevreleyen sedir ve huş ağaçları arasında kampımıza dönüyoruz. Dileyen misafirler bir Sibirya geleneği ola soğuk nehirde yüzmeyi de deneyebilirler.

Kyug Vadisi ve Şamanik Khurtuyakh Taşı:

Tipik bir Hakasya köyünde yer alan ve Hakasya Türkleri tarafından kutsal olduğuna inanılan Khurtuyakh Taş’ı ziyaret ediyor ve dilek mendillerimizi asıyoruz. Ardından huzur dolu Kyug vadisindeki yurt kampımıza varıyoruz. Öğle yemeği sonrası entografik Aal köyünü geziyor ve geleneklerini sürdüren Hakasya yerel yaşamına yakından tanıklık ediyoruz. Akşam saatlerinde yurt kampımızda yemekli ve eğlenceli Hakasya Gecesi bizleri bekliyor. 

Abakan Krallar Vadisi (Salbyk Yazıtları):

Abakan keşfimiz Sibirya’nın en büyük höyüklerine ev sahipliği yapan Krallar Vadisi gezisi ile başlıyor. Şamanlarca kutsal sayılan ve güçlerini aldıklarına inandıkları tonlarca ağırlıktaki kutsal kayalar ve Salbyk yazıtlarında yapacağımız tur sonrası açık havada keyifli piknik öğle yemeği alıyoruz. 

Kazanovka ve Hakasya Arkeolojisi:

Hakasya arkeolojisi ve antik medeniyetlerin izini sürmek üzere Kazanovka’ya varıyor ve beş bin yıllık kaya resimleriyle ünlü Hakasya Ulusal Müzesini ziyaret ediyoruz. 

Krasnoyarsk: Sibirya Tacirleri ve Sibiryalı Azizler

Tarihi Trans-Sibirya demiryolu hattının kavşağı Krasnoyarsk şehrini keşfe çıkıyoruz. Şehrin sembol yapılarından ünlü Paraskeva Pyatnitsa şapeli, 18. ve 19.yüzyıllarda Sibirya tacirlerine ve Sibiryalı azizlere ev sahipliği yapmış tarihi konaklar, kentin kurucusu Andrey Dubensky Anıtı ve Tiyatro Meydanı göreceğimiz yerler arasında. Ardından zengin Sibirya tarihi koleksiyonuyla Etnografya Müzesini ziyaret edip yerel bir mekanda öğle yemeğimizi alıyoruz. Sonrasında ilginç kaya oluşumlarına ev sahipliği yapan Stolby milli parkını geziyoruz.

Sedir kokulu Hakasya, Tuva'da kültür ve tarih ve Yenisey Nehri boyunca Orta Asya deneyimleri.. Sibirya Rapsodisi şimdi bizler için çalıyor.